Na skróty
Kartacze lub cepliny. Niezależnie od nazewnictwa, które w różnych częściach polski będzie miało swój regionalny wydźwięk, to nadziewane mięsem mielonym pyzy ziemniaczane. Jest to potrawa regionalna typowa dla północno-wschodniej Polski, a w szczególności Podlasia, Suwalszczyzny i Mazur. Kartacze są również bardzo popularne także na Litwie, gdzie nazywane są didžkukuliai.
Nazewnictwo kartacz odnosi się do rodzaju pocisku artyleryjskiego, który był używany od XV, co zresztą przypomina swoim owalnym kształtem. Tak zwaną formę pocisku. Natomiast nazwa cepelin prawdopodobnie pochodzi zaś od Zeppelina, czyli sterowca skonstruowanego w pierwszej połowie XX wieku przez Ferdinanda von Zeppelina. Co jak powszechnie wiadomo, ma również owalny kształt. Pokusiłbym się o nazwanie ich jeszcze polską kinder niespodzianką. Ponieważ cepliny możemy przygotować nie tylko z mięsem mielonym. Doskonale wyjdą również z serem biały, a także mozzarellą i szpinakiem!
Jakie ziemniaki do kartaczy?
Cepeliny z mięsem najlepiej jest szykować z ziemniaków z kategorii C, czyli z ziemniaków sypkich, mączystych. Takich, które zawierają dużo skrobi, a mało wody. Odmiany ziemniaków idealnie nadających się do przygotowania kartaczy to agnes, omega, finezja, gracja czy hinga. Jeśli nie masz w swojej kuchni odmian z kategorii C lub nie wiesz, jaką masz odmianę, to wystarczy, że do starych i dobrze odciśniętych ziemniaków dołożysz dodatkową porcję mąki ziemniaczanej.
Zanim zaczniesz przygotowywać przepis kartacze, przeczytaj cały przepis i opis, który zawiera cenne wskazówki.
Składniki
- około 2 kg surowych ziemniaków
- 1 kg ugotowanych ziemniaków
- 500 g mielonego mięsa wieprzowego
- 2 cebule
- 2 łyżki mąki ziemniaczanej
- łyżeczka soli
- łyżeczka majeranku
- pół łyżeczki pieprzu czarnego
Przepis na kartacze
- W pierwszej kolejności wyrabiamy mięso mielone z przyprawami, dodajemy obrane i drobno posiekane cebule. Mięso powinno być dokładnie wyrobione, jednak jeśli jest zbyt gęste, możesz dodać kilka łyżek ziemnej wody.
- Ciasto na kartacze wyrabiamy z połączenia ziemniaków surowych z gotowanymi. Ziemniaki obieramy i gotujemy w osolonej wodzie, następnie dokładnie odcedzamy i przeciskamy przez praskę, gotowe pozostawiamy do przestygnięcia.
- Pozostałą część ziemniaków obieramy i trzemy na tarce na drobnych oczkach. Następnie dokładnie odciskamy tarte ziemniaki, a w wodę po odciśnięciu pozostawiamy do odstania. Na dnie naczynia powinna odstać się skrobia ziemniaczana, którą należy dodać do ciasta na kartacze, a wodę wylać.
- Następnie w dużej misce dokładnie mieszamy ugotowane ziemniaki z tartymi oraz dwiema łyżkami mąki ziemniaczanej. Masa ziemniaczana powinna być zwarta i gęsta, aby można było formować z niej dowolny kształt klusek. Formujemy pierwszą kluskę i gotujemy ją w osolonej wodzie na próbę, jeśli się nie rozpada, nie trzeba już dodawać mąki ziemniaczanej.
- Nabieramy dwie łyżki masy ziemniaczanej, formujemy kulę, następnie spłaszczamy ją na placek wielkości dłoni i nakładamy na środek łyżkę surowego farszu mięsnego. Kluskę zamykamy, formując ją na kształt wydłużonego jajka. W taki sposób formujemy wszystkie kartacze.
- W szerokim garnku zagotowujemy osoloną wodę, następnie na gotujący się wrzątek wkładamy cepliny, po kilka jednocześnie, ale tak aby się nie posklejały w trakcie wkładania. Kartacze gotujemy przez około 15 minut do momentu wypłynięcia na powierzchnię. Moc kuchenki należy ustawić tak, aby woda cały czas się lekko gotowała. Kluski wyławiamy łyżką cedzakową i odkładamy na suchy talerz w ostępach, aby się nie posklejały.
Kartacze możesz podawać z zarumienionymi skwarkami i dobrano siekaną cebulką. Zamiast okrasy, świetnie sprawdzą się również sosy śmietanowe. A jeśli cepliny nie zostaną zjedzone zaraz po ugotowaniu, to dnia następnego możesz podzielić je na mniejsze kawałki i podsmażać na dobrze rozgrzanej patelni.
Zobacz również: Prawdziwe kluski śląskie – tradycyjny przepis