Na skróty
Na polskich stołach bardzo często goszczą zupy, a wśród nich prym wiedzie … pomidorówka. Jest ona jedną z najsmaczniejszych zup, a do tego wyjątkowo prosta w przygotowaniu. Jej podstawę stanowią oczywiście pomidory, które trafiły do nas prosto z Włoch za sprawą królowej Bony, propagatorki spożywania zarówno włoszczyzny, jak i samych zup właśnie. Przyjrzyjmy się, zatem nieco bliżej historii pomidorówki.
Bogate dzieje pomidorów – od Azteków do Polski
Pomidory uprawiane były już od wieków w Ameryce Południowej, chociażby w ogrodach samego Montezumy. Aztekowie znali uprawę „xitomatl” (tak nazywali pomidory) dzięki kontaktom z południem, bowiem mają one pochodzenie andyjskie. Pomidory, obok papryki chili, był u Azteków głównym składnikiem meksykańskiego pikantnego gulaszu.
Do Europy trafiły w XVI wieku na hiszpańskich statkach, dowodzonych przez Corteza. I to właśnie on i jego ludzie, jako pierwsi Europejczycy, jedli pomidory w Meksyku w 1519 r.
Początkowo wierzono, że jaskrawy kolor „tomate” ostrzega przed trucizną, jaką miały w sobie zawierać, więc nie jedzono ich wcale. Co więcej, ówczesne pomidory były znacznie mniejsze, mniej więcej wielkości współczesnych pomidorków koktajlowych, i odznaczały się żółtą a nie czerwona barwą.
Pomidory – „jabłka miłości”
Jako pierwsi uprawą pomidorów w celach dekoracyjnych zajęli się Włosi. Ich „Pomi d’oro” oznaczało żółte jabłka. Z kolei Francuzi nazywali je jabłkami miłości – „pommes d’amour”, co przysporzyło im wrogów w Anglii. Ze względu na ich potencjalne właściwości afrodyzjakalne, przez długi okres czasu mieszkańcy Wielkiej Brytanii stronili od pomidorów, z obawy przed rozbudzeniem grzesznych namiętności.
Do Polski, jak już wcześniej wspominałam, sprowadziła je miłośniczka wykwintnych potraw, podawanych z wielkim kunsztem, doprawianych z niezwykłą dbałością, często luksusowymi dodatkami, Bona Sforza.
Zupa pomidorowa znana już od XIX wieku
Pierwszy przepis na pomidorówkę pochodzi z 1872 roku, a został on spisany przez Marię Parloę w Stanach Zjednoczonych. Zdaniem Amerykanów, spożywanie pomidorów w tej formie rozsławiła słynna zupa Campbella z 1897 r. Warto jednak zauważyć, że zupa pomidorowa znana była w XIX wieku również w Polsce, o czym świadczą przepisy znajdujące się w „Kuchni polskiej” z tego okresu.
Co kraj to obyczaj, czyli różne warianty słynnej pomidorówki
Zupa pomidorowa ma wiele różnych wariantów, zależnie od tego, w którym zakątku świata jest przyrządzana. Jej polska wersja przygotowywana jest na bazie tradycyjnego rosołu, do którego dodaje się świeże pomidory, pomidory z puszki lub koncentrat pomidorowy oraz śmietanę, i najczęściej podawana jest z makaronem lub ryżem. Obok schabowego z ziemniakami, uznawana jest za element tradycyjnej polskiej kuchni.
Włoska pomidorówka jest znacznie gęstsza i słodsza od naszej, a do tego smakuje bazylią oraz oliwą z oliwek. Do angielskiej wersji dodaje się łyżkę chrzanu, zaś hiszpańska pomidorówka serwowana jest na zimno w formie gazpacho. Meksykanie zupę pomidorową gotują na bazie obsmażonej i pokrojonej w kostek piersi z kurczaka, a doprawiają ją świeżą papryczką chili oraz kuminem. W Indiach z kolei pomidorówka ma postać gęstej zupy, z dodatkiem marchewki, czasami soczewicy i mieszanki egzotycznych masal.
